Trong cuộc sống hàng ngày, mọi người thường xuyên dựa vào nhiếp ảnh để ghi lại hình ảnh cá nhân của mình. Cho dù là để chia sẻ trên mạng xã hội, phục vụ mục đích nhận dạng chính thức hay quản lý hình ảnh cá nhân, tính xác thực của những hình ảnh này ngày càng trở thành chủ đề được xem xét kỹ lưỡng. Tuy nhiên, do sự khác biệt vốn có về đặc tính quang học và cơ chế tạo ảnh giữa các loại ống kính khác nhau, ảnh chân dung thường bị biến dạng hình học và quang sai màu ở các mức độ khác nhau. Điều này đặt ra một câu hỏi quan trọng: loại ống kính nào ghi lại chính xác nhất các đặc điểm khuôn mặt thật của một người?
Để giải đáp thắc mắc này, cần phải xem xét các đặc tính kỹ thuật của các ống kính máy ảnh thông dụng và tác động của chúng đến khả năng tái tạo khuôn mặt. Camera trước, camera sau của điện thoại thông minh và ống kính chuyên nghiệp khác nhau đáng kể về tiêu cự, góc nhìn và khả năng hiệu chỉnh méo hình. Ví dụ, nhiều điện thoại thông minh sử dụng ống kính góc rộng ở mặt trước để tối đa hóa diện tích hiển thị khi chụp ảnh selfie. Mặc dù có lợi về mặt chức năng, thiết kế này lại gây ra hiện tượng kéo giãn vùng ngoại vi rõ rệt—đặc biệt ảnh hưởng đến các đặc điểm trung tâm của khuôn mặt như mũi và trán—dẫn đến "hiệu ứng mắt cá" đã được ghi nhận, làm biến dạng hình học khuôn mặt một cách có hệ thống và làm giảm độ chính xác nhận thức.
Ngược lại, một ống kính tiêu cự cố định tiêu chuẩn với khoảng cách 50mm (đối với cảm biến full-frame) được đánh giá rộng rãi là phù hợp nhất với nhận thức thị giác của con người. Góc nhìn vừa phải của nó tạo ra khả năng tái tạo phối cảnh tự nhiên, giảm thiểu sự biến dạng không gian và giữ được tỷ lệ khuôn mặt chính xác về mặt giải phẫu. Do đó, ống kính 50mm được sử dụng rộng rãi trong nhiếp ảnh chân dung chuyên nghiệp, đặc biệt là trong các ứng dụng đòi hỏi độ chính xác cao, chẳng hạn như ảnh hộ chiếu, ảnh chân dung học thuật và ảnh chân dung doanh nghiệp.
Hơn nữa, ống kính tele tầm trung (85mm trở lên) được coi là tiêu chuẩn vàng trong chụp ảnh chân dung chuyên nghiệp. Những ống kính này nén độ sâu trường ảnh trong khi vẫn duy trì độ sắc nét từ cạnh này sang cạnh khác, tạo ra hiệu ứng làm mờ hậu cảnh (bokeh) dễ chịu, làm nổi bật chủ thể và giảm thiểu sự biến dạng phối cảnh. Mặc dù ít thực tế hơn cho việc tự chụp chân dung do góc nhìn hẹp, nhưng chúng mang lại độ chính xác thể hiện vượt trội khi được nhiếp ảnh gia sử dụng ở khoảng cách tối ưu.
Điều quan trọng cần nhận ra là việc lựa chọn ống kính không phải là yếu tố duy nhất quyết định tính chân thực của hình ảnh. Các biến số quan trọng—bao gồm khoảng cách chụp, cấu hình ánh sáng và quá trình xử lý hậu kỳ—ảnh hưởng đáng kể đến độ chân thực của hình ảnh. Cụ thể, khoảng cách ngắn hơn làm trầm trọng thêm hiện tượng méo hình do phóng đại, đặc biệt là trong chụp ảnh cận cảnh. Ánh sáng khuếch tán, hướng thẳng về phía trước làm nổi bật kết cấu khuôn mặt và cấu trúc ba chiều, đồng thời giảm thiểu bóng đổ có thể làm sai lệch nhận thức về khuôn mặt. Hơn nữa, những hình ảnh được xử lý tối thiểu hoặc không chỉnh sửa—không làm mịn da quá mức, không định hình lại khuôn mặt hoặc không chỉnh màu—có nhiều khả năng giữ được sự giống nhau khách quan hơn.
Tóm lại, để có được một bức ảnh chân thực, không chỉ cần sự tiện lợi về công nghệ mà còn cần những lựa chọn phương pháp có chủ đích. Hình ảnh được chụp bằng ống kính tiêu chuẩn (ví dụ: 50mm) hoặc ống kính tele tầm trung (ví dụ: 85mm), ở khoảng cách làm việc thích hợp và dưới điều kiện ánh sáng được kiểm soát, cho độ chính xác thể hiện cao hơn đáng kể so với hình ảnh thu được từ ảnh selfie góc rộng bằng điện thoại thông minh. Đối với những người tìm kiếm tài liệu hình ảnh chân thực, việc lựa chọn thiết bị quang học phù hợp và tuân thủ các nguyên tắc nhiếp ảnh đã được thiết lập là điều thiết yếu.
Thời gian đăng bài: 16/12/2025